CHP lideri Kılıçdaroğlu, ‘teklif’in geri çekilmesini istediğini söyledi. Başbakan ise herhangi bir açıklama yapmadı.  Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun (HSYK) yapısında gerçekleştirilmek istenen değişiklik, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ü harekete geçirdi. Gül, dün parti liderlerini Çankaya Köşkü’ne davet etti. Köşk’ün ilk konuğu olan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, “Biz iki ön koşulumuzun olduğunu söyledik. Bir, TBMM’de görüşülen HSYK yasa teklifinin geri çekilmesi gerekiyor. İkinci olarak da siyasal iktidarın yolsuzluk soruşturmalarına engel olmaması gerekiyor.” dedi. Bunların gerçekleşmemesi durumunda HSYK’yı adalet bakanına bağlayan kanun değişikliğini Anayasa Mahkemesi’ne taşıyacaklarını belirtti. Çankaya’nın ikinci konuğu MHP lideri Devlet Bahçeli’nin ise Gül’e “AK Parti’nin 2010 referandumunda hararetle savunduğu HSYK’nın yapısını yenilemek istemesi büyük çelişki.” dediği öğrenildi. Gül, daha sonra BDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın konuyla ilgili fikirlerini dinledi. Son olarak Başbakan Tayyip Erdoğan, Köşk’e çıktı. Erdoğan, görüşme ile ilgili herhangi bir açıklama yapmadı.

Türkiye, tarihin belki de en ciddi ‘rejim/devlet krizi’nden geçerken dün baş döndürücü bir gün yaşadı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, yerinde bir adımla devreye girdi. Çankaya Zaman Gazetesi'nin haberine göre, Köşkü’ne davet ettiği muhalefet partilerinin liderleri, ardından Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Çankaya Köşkü’nde ayrı ayrı görüştü. Davet, yaşananlardan duyulan rahatsızlığı gösteriyor. Gül’ün üzerindeki baskı büyüktü. ‘Devreye girip inisiyatif alması’ isteniyordu. Yolsuzluk ve rüşvet soruşturması engelleniyor, yargı kararları uygulanmıyor, üstüne kanun teklifiyle yargı yürütmeye bağlanıyor. Devletin tepesinin, toplumdaki endişelere duyarsız kalması beklenemezdi. Zirvede bu gelişmeler olurken, dün gözler bir başka kritik görüşmeye, Başbakan Tayyip Erdoğan ile Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel buluşmasına çevriliyordu.

Gül, süreçten duyduğu rahatsızlığı aslında farklı şekillerde hissettiriyordu. Geçen hafta Harp Okulu ziyaretinde subay adaylarına verdiği mesaj, bu anlamda önemliydi. Gül, ‘demokratik hukuk devleti’ni tanımlarken, “Çok partili sistem, adil, serbest, düzgün seçimler ve kuvvetler ayrılığı prensibi çerçevesinde herkesin yetki ve sorumluluklarının belli olması ve bu düzen içerisinde ‘check-balance’ dediğimiz denge sistemlerinin olup, bunların bir ahenk içerisinde yönetilmesidir.” demişti. Kuvvetler ayrılığını esas alan sistemde, erklerin ‘kontrol-denge’ ilkesini gözetmesiyle krizlerin önlenebileceğini vurguluyordu. Mesajın gerçek adresi kuşkusuz ülkeyi yöneten sivillerdi. Cumhurbaşkanı söylemde kalmadı; ‘check-balance’ sorununun giderilmesinde Anayasa’nın kendisine yüklediği rolün gereğini yapmaya soyundu. Meclis Başkanı Cemil Çiçek’i geçen hafta Köşk’e çağırmıştı. Başbakan Yardımcısı (Başbakan Vekili sıfatıyla) Beşir Atalay ve İçişleri Bakanı Efkan Ala da diğer görüştüğü isimlerdi. Dün de kendisine sürekli ‘devreye girmesi’ çağrısı yapan muhalefeti dinledi. Önce CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu çıktı Köşk’e. Ardından MHP lideri Devlet Bahçeli ve BDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş. Liderler, kaos ve devlet krizinin giderilmesini istediler. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nu (HSYK) hükümete bağlayan kanun teklifinin olumsuzluklarına dikkat çektiler. Gül’den devreye girmesini, gerekirse anayasal yetkilerini kullanmasını istediler.

Yürütmenin başı olan Cumhurbaşkanı, liderlerin endişe ve önerilerini gördü, not etti. Teklifin Anayasa’ya aykırı olduğu vurgusunun altını çizdi. ‘Kanun yerine Anayasa değişikliği’ konusunda nabız yokladı. Muhalefetle sınırlı kalmadı, Başbakan ile de akşam saatlerinde görüştü. Düşüncesini, muhalefetin nabzını ve toplumdaki endişeleri Erdoğan’a aktardı. Anayasa değişikliğine ilişkin muhalefetin çekincelerini de.

Cumhurbaşkanı, önemli bir süreç başlattı. Belli ki, kanun onay için önüne gelmeden krize bir şekilde çözüm bulmaya çalışıyor. Diğer aktörlerin de desteğini arıyor. Aklıselim galip gelip, teklif rafa kaldırılırsa kendisi de Türkiye de rahatlayacak. Eğer çabalar sonuç vermezse son tahlilde kanun Çankaya’ya gelecek. İşte o zaman zor bir tercihle karşı karşıya kalacak Gül. Anayasa’ya aykırılığı görmeyip, beklentilerinin aksine onaylarsa değişiklik yürürlüğe girecek. Bu durumda, hükümet, HSYK operasyonunu iki gün içinde tamamlayacak. Anayasa Mahkemesi’nin yürütmeyi durdurma ya da kanunu iptal kararı uygulanamayacak. Yargı, yürütme tarafından yönetilecek. Gül’ün tavrının ne olacağı bilinmiyor ama önünde kanunu veto yani Meclis’e iade etme seçeneği de bulunuyor. Bu ihtimalde en sağlam gerekçeyi “Anayasa’ya aykırılık” oluşturacak. Yetkisini bu yönde kullanması siyaseti kuşkusuz daha da dalgalandırır. Diğer yandan hükümete bir daha düşünme fırsatı sunma gibi olumlu sonuçları beraberinde getirebilir. AK Parti kanunda ısrar edip virgülüne dokunmadan yeniden gönderdiğinde zaten onay dışında seçenek kalmayacak.

Cumhurbaşkanı, kararını verirken hassas dengeleri gözetecek, ancak kamuoyunun beklentisi bir yana devreye girip temasları hızlandırması kendisinin de rahatsız olduğunu gösteriyor. Tam bir yıl önce CNN Türk’te gazeteci Taha Akyol’a böyle bir düzenlemeye sıcak bakmadığını gösteren ifadeler de kullanmıştı. 12 Eylül 2010’daki anayasa referandumuyla birlikte Avrupa Konseyi, Venedik Komisyonu, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi gibi kurumlarla işbirliği halinde evrensel hukuka uygun akredite bir yargı sistemine kavuştuğunu belirtmiş ve eklemişti: “HSYK ve Anayasa Mahkemesi’nde değişikliğe gerek olmadığı kanaatindeyim.”