IMF üyesi bir ülkenin, IMF ile hiç bir anlaşma yapmaması halinde bile IMF kuruluş yasasından kaynaklanan ''4. Madde Konsültasyon Çalışması'' çerçevesinde düzenli olarak denetlenmesi gerekiyor. Fon, sanayileşmiş ülkeleri de bu çerçevede denetleniyor. IMF, üye ülkelerin ekonomi yönetimlerine yol gösterici olmak ve uluslararası finansal sistem üzerindeki gözetim görevini yerine getirmek amacıyla her bir üye ülkenin ekonomik gelişmelerine ilişkin olarak (genellikle yılda bir kere) ayrıntılı gözden geçirme çalışmalarında bulunuyor. Söz konusu çalışmalar, IMF Kuruluş Anlaşması'nın 4. maddesi kapsamında gerçekleştirildiğinden ''Madde IV Görüşmeleri'' olarak isimlendiriliyor. Görüşmeler çerçevesinde, ilk olarak, IMF uzmanlarından oluşan bir heyet ekonomik verileri toplamak ve ülkenin ekonomi politikaları hakkında hükümet ve merkez bankası yetkilileriyle görüşmelerde bulunmak üzere üye ülkeyi ziyaret ediyor. IMF heyeti, 4. Madde Konsültasyon çalışmaları çerçevesinde, ilgili ülkenin makro ekonomik politikalarını gözden geçirerek, finansal sistemin sağlamlığını, makro ekonomik politikaları ve bunları etkileyebilecek sosyal, endüstriyel, idari ve diğer sorunları inceliyor. IMF'nin, üye ülkelerde, gelişmiş ya da gelişmemiş ülke ayrımı yapmadan düzenli olarak gerçekleştirdiği 4. Madde Konsültasyon çalışmalarında, Türkiye'nin orta ve uzun vadeli ekonomi politikaları, yapısal reformları değerlendirilecek. Bu görüşmeler kapsamında ülkelerin maliye ve para politikaları ele alınırken, dış denge ve kamu borç gelişmeleri incelenmekte ve uygulanan politikaların büyüme ve ödemeler dengesi üzerindeki etkileri değerlendiriliyor. Türkiye'nin son ''Madde IV Gözden Geçirmesi'' Mayıs 2007 tarihinde yapılmıştı. 4. Madde Konsültasyon Çalışmalarında Türkiye ekonomisinin, orta ve uzun vadeli genel manzarasına bakılırken, Avrupa Birliği yolundaki ekonomik uyum politikaları da gözden geçirilecek. 4. Madde Konsültasyon çalışmasına, üst düzey bir IMF yetkilisinin de katılabileceği belirtiliyor. IMF, gerekli analizleri yaptıktan sonra, tüm çalışma bulgularını ve yorumlarını özetleyen bir rapor hazırlıyor. Heyet, Washington'a dönmesinin ardından da hazırladığı raporu, İcra Direktörleri Kurulu'nun onayına sunuyor. -4. MADDE GEREKLİLİĞİ YA DA PROGRAM SONRASI İZLEME- IMF ile Stand-by ya da benzeri bir anlaşmayı tamamlayan ülke, anlaşmanın bitmesinin ardından ya 4. Madde çerçevesinde IMF'yi çağırması ya da Program Sonrası İzleme'ye girmesi gerekiyor. Program Sonrası İzleme'nin devreye sokulması halinde IMF heyeti, 4. madde konsültasyon izlemelerine göre daha sık denetime gelerek, daha derin inceleme yapıyor ve detaylı raporlar yazıyor. IMF, bu sistemde hazırladığı raporlarda daha katı eleştirilerde bulunabiliyor. Çünkü böyle bir modelde, IMF, daha önceden borç verdiği parayı garanti altına almayı da amaçlıyor. Bunu daha çok, stand-by düzenlemesini tamamlayan ülkeler uyguluyorlar. Program Sonrası İzleme'nin, IMF borcu bitene kadar zaten zorunlu olduğunu da dikkat çekiliyor. AA