Ekber Türkoğlu - Tokat'taki Komana Antik Kenti'nde ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yerleşik Arkeolojisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Burcu Erciyas başkanlığında yürütülen kazı çalışmalarının bu yılki bölümü tamamlandı. Kazı Heyeti Başkanı Doç. Dr. Burcu Erciyas, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Komana Antik Kenti'nde 2011 yılında gerçekleştirilen çalışmalarda Hamamtepe ve havuz bölgesi olmak üzere iki alanda yoğunlaştıklarını söyledi. Hamamtepe bölgesinde 5 farklı alanda çalıştıklarını belirten Erciyas, şöyle konuştu: ''2009 yılından bu yana devam etmekte olan H1 alanı çalışmasında Bizans dönemine ait işliklerin günyüzüne çıkarılması sürdürüldü. İşliklerden bir kısmının kullanımlarına ait bilgilere de ulaştık. Özellikle metal işleme atölyesi ve şarap, pekmez üretimi için kullanıldığı düşünülen atölye ilgi çekici. Metal atölyesinden metal işlemede kullanılan civa kapları, tava sapları, terazi parçaları ve sayısız bronz obje ele geçirdik. Metal atölyesinin yakınında daha derinlere inildi.'' Kazı çalışmalarında Roma dönemine ait çok sayıda bronz objenin bulunduğunu dile getiren Erciyas, şöyle devam etti: ''Bu objeler arasında şamdan, haç, ziller, at figürü, kılıç sapı bulunuyor. Şarap veya pekmez üretimi için kullanılan atölyeye yakın bir bölgedeki çöp çukurundan ise yoğun üzüm çekirdeği bulundu. Hamamtepe'de çalışmaları sur duvarlarında da sürdürdük. Sur duvarları daha geniş bir biçimde ortaya çıkarılırken duvarın üzerine oturduğu ana kayada çukurlara rastladık. Yine pekmez veya şarap üretimi için kullanılmış olmaları olası bu çukurlarda Helenistik döneme ait seramikler ve altıncı Mitridat dönemine ait bronz sikke bulduk. Böylece Hamamtepe'deki kazı çalışmalarının en erken evresine ulaşılmış oldu. Diğer erken buluntuların ele geçtiği alan H5 alanıdır. Burada da 5.2 metre derine inilerek bu derinliklerde Helenistik döneme tarihlenen seramikler ele geçirildi. Roma seramik ve sikkeleri de mevcut. Komana Antik Kenti kazılarında hedeflenen Helenistik ve Roma dönemi kalıntılarına ulaşılmaya başlandı. Önümüzdeki birkaç yıl içerisinde bu dönemlere ait yapı kalıntılarının da gün yüzüne çıkarılacağı söylenebilir. Mitridat'ın tapınak merkezlerinden biri olan Komana'da Helenistik dönemin aydınlanması hem Karadeniz hem de Anadolu arkeolojisi açısından önemli bir katkı olacaktır.'' -İSKELETLERDEKİ TAKILAR- Hamamtepe'nin bir dönem de mezarlık olarak kullanıldığının artık açık bir şekilde görüldüğünü ifade eden Erciyas, ''2011 yılı kazılarında yaklaşık 8 bireye ait kalıntılar bulundu. İskeletlerin üzerinde bulunan haç kolye ucu, yüzükler gibi bronz takılar iskeletlerin Bizans dönemine tarihlenmelerini sağlamaktadır'' dedi. Komana'daki havuz bölgesinde de kazı çalışmalarının sürdürüldüğünü, havuzun yapısal özelliklerini anlamaya yönelik kazılarda antik kentte Roma döneminde önemli bir su yönetimi planının olduğunun gözlemlendiğini vurgulayan Erciyas, ''Havuza ulaşan pişmiş toprak künkler havuzdan vadiye doğru suyun aktarıldığını göstermektedir. İleriki yıllarda havuzun dahil olduğu kamusal alanın da ortaya çıkarılması hedeflenmektedir'' ifadesini kullandı. Kazı çalışmalarına ek olarak jeomorfolojik, antropolojik, arkeozoolojik çalışmalara da devam etiklerini belirten Erciyas, Komana'nın çevresel verilerinin (hayvan ve bitki kalıntıları) toplanarak incelendiğini, ekonomi, tarım ve sosyal yapı hakkında bilgi toplandığını bildirdi. Erciyas, iskeletler üzerinde yapılan çalışmaların da Komana Antik Kenti'nin Roma dönemindeki sosyo-ekonomik düzeyine ışık tutacağına değinerek, 2011'de sosyal sorumluluk projesine de devam ettiklerini, bu kapsamda bölgedeki Bula köyünde 12 çocuğa resim ve heykel yapma eğitimi verildiğini söyledi. -KOMANA ANTİK KENTİ- Mitridat Krallığı'nın yönetiminde önemli bir kültür merkezi olan ve Roma İmparatorluğu döneminde de özerkliğini koruyan Komana Antik Kenti'nin, tarihte, ''Anadolu tanrısı Ma''ya adanmış kutsal alan olduğu belirtiliyor. Aynı zamanda çevre bölgeler için ticaret merkezi görevi gördüğü ifade edilen bölgenin, o dönemde kutsal alanda düzenlenen festivaller, zengin pazar yeri ve kenti çevreleyen verimli arazisiyle Anadolu'nun her tarafından ziyaretçi aldığı kaydediliyor. ODTÜ ve TÜBİTAK tarafından da desteklenen, ''Komana Pontika Arkeolojik Araştırma Projesi'', Orta Karadeniz Bölgesi'nin klasik çağ kenti Komana'nın konumunu belirlemek ve kentsel dokusunu anlamak amacıyla 2004 yılında başlatılmıştı. Gümenek Hamamtepe bölgesinde yüzey araştırmalarının ardından antik kentin gün ışığına çıkartılması için kazılara başlanmıştı. (EKT-İSA-MUR)02.09.2011 10:49:14