Mayıs 2023 seçimlerinde istediği sonucu elde edemeyen CHP’de başlayan özeleştiri bir anlamda iç hesaplaşmaya dönüşmek üzere. CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun 13 yıldır sürdürdüğü CHP liderliğinden ayrılmama yönündeki ısrarı CHP’yi yol ayrımına soktu. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun hakkında devam eden siyasi yasak kararına rağmen CHP liderliğine “yeşil ışık” yakması, CHP’nin önemli vitrin isimlerinden  Özgür Özel’in de CHP liderliğine ilişkin sıcak mesajları CHP’de önemli bir kırılmanın işaret fişeği niteliğinde. 

Bu nedenle CHP’nin bir fotoğrafını çekmek gerekiyor…

İmamoğlu ve Özel’in yanı sıra CHP’de Oğuz Kaan Salıcı, Erdoğan Toprak, Tuncay Özkan ve Canan Kaftancıoğlu’nu CHP liderliği için potansiyel isimler arasında görmek mümkün. Kaftancıoğlu ile İmamoğlu arasında yaşanan siyasi çekişme de aslında tarafların belli olmasından açısından önemli. Ekrem İmamoğlu, hem 2019 yerel seçim başarısı hem de Mayıs 2023 seçimlerinde CHP’nin seçim kampanyalarında güçlü bir figür olarak ortaya çıktı. Bu durum İmamoğlu’nu potansiyel CHP lideri adayı konumuna sokuyor. Ancak Kemalist-Laik-Ulusalcı normların güçlü olduğu CHP’de İmamoğlu’nun yürüttüğü siyasi anlayış sol siyaset olarak tanımlanmıyor. 

CHP’nin Kemalist-Laik ve Ulusalcı kesim merkez sağa da hitap eden siyaset tarzı nedeniyle İmamoğlu’na konjonktürel olarak destek veriyor. CHP’de katı Kemalist-Alevi-Ulusalcı ekibin İmamoğlu’na sıcak bakmadığı bir gerçek. Kemalist-Alevi-Ulusalcı ekip[MOU4] İmamoğlu’nu tam bir sol lider olarak görmüyor zira bu kesim İmamoğlu’nun zaman zaman muhafazakar-milliyetçi-dini söylemlerde bulunmasını kabullenemiyor. CHP’de ulusalcı ekibin en önemli iki temsilcisi Tuncay Özkan ve Özgür Özel.  CHP’de İmamoğlu’na destek vermeyen Alevi kökenli olan milletvekilleri ise; Ali Öztunç, Veli Ağbaba, Onursal Adıgüzel, Ali Haydar Hakverdi, Gürsel Erol, Servet Ünsal, Nihat Yeşil ve Gamze İlgezdi. 

Oğuz Kaan Salıcı kendisini “demokratik sosyalist” olarak tanımlayan bir siyasetçi. 2023 seçimleri öncesinde CHP’de kurulan Doğu Masası’nın da başında bulunan Salıcı’nın CHP içinde özellikle Kürt-Kemalist kesim üzerinde önemli bir ağırlığı bulunuyor. Salıcı’nın CHP içindeki en büyük destekçisi CHP İstanbul Başkanı Canan Kaftancıoğlu. CHP’nin Kürt-Kemalist kökenli milletvekilleri Gürsel Tekin, Sezgin Tanrıkulu, Gürsel Erol ve Ali Haydar Hakverdi de Salıcı’ya destek veriyor. Oğuz Kaan Salıcı, hem 2019 yerel seçimlerinde hem de 2023 seçimlerinde Kürt hareketinin önemli temsilcisi HDP ile temasları yürütün isim oldu. Kemalist-Kürt ve kısmen Alevi kesime yakın bir isim olan Salıcı’nın CHP içindeki en büyük rakibi Kemalist-Ulusalcı ekip. CHP içindeki Kemalist-Ulusalcı ekip bir anlamda Türk siyasetinde “Ergenekoncu” ekip olarak tanımlanıyor. 

CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu da CHP lider adayları arasında görmek mümkün. Aslında Kaftancıoğlu ile Salıcı’yı bir ekip olarak değerlendirmek gerekiyor. Zira Kaftancıloğlu, 2010 yılında Oğuz Kaan Salıcı’nın İstanbul CHP İl Başkanı olmasından sonra yardımcısı oldu. Kaftancıoğlu, 2016’da CHP Kurultayı’nda birçok Kemalist ismi geride bırakarak CHP’nin en üst yönetim kurulu olan Parti Meclisi’ne girmeyi başardı. CHP İstanbul İl Kurultayı’nda 2018’de birinci 2020’de de ikinci defa İstanbul CHP İl Başkanı seçildi. Kaftancıoğlu aşırı sol siyaset söylemine rağmen CHP içinde etkin bir konuma geldi. Kaftancıoğlu, merkez-sol siyasetine endeksli CHP’ye dinamizm getiren bir isim oldu. Sosyalist hareketlerden gelmesi nedeniyle parti teşkilatını örgütleme konusunda başarılı oldu. Devletçi ve merkeziyetçi CHP siyasetine karşı daha özgürlükçü bir siyaset takip ediyor. 

CHP Genel Başkan Yardımcısı Erdoğan Toprak, CHP içinde bir anlamda “Erdoğan abi” olarak tanımlanıyor. Toprak, ılımlı siyaset anlayışı nedeni ile CHP içinde önemli bir destek görüyor. Toprak’ın aday olması durumunda CHP’nin yönetim kadrosunda bulunan Engin Altay, Muharrem Erkek ve Faik Öztrak’ın desteğini alır. 

Özgür Özel, CHP’nin uzun süredir yönetiminde bulunuyor. CHP’nin TBMM çalışmalarında öne çıkan Özgür Özel’in arkasında güçlü bir Kemalist-Ulusalcı desteği bulunuyor. Özel’e en güçlü destek CHP milletvekilleri Tekin Bingöl, Gamze Taşçıer, Ahmet Akın, Yaşar Tüzün, Utku Çakırözer, Fethi Açıkel, Murat Bakan ve Atilla Sertel. Etkin bir hitabete sahip olan Özel’in CHP delege ve teşkilatlarında önemli bir ağırlığı bulunuyor. Özel bu desteği sadece CHP milletvekilleri ve delegelerinden değil CHP siyasi üzerinde etkin konumda olan kesimden de alıyor. O kadar ki Özgür Özel, 2014 yılı CHP Kurultay’ında Kemal Kılıçdaroğlu’nun listesinde olmamasına rağmen CHP Parti Meclisi’ne girdi. 

Kemalist-Ulusalcı çizginin bir başka önemli ismi olan CHP İzmir milletvekili Tuncay Özkan’ın da Kılıçdaroğlu sonrası için CHP liderliği yarışacak isimlerden olduğunu söylemek mümkün. Tuncay Özkan’ın, Türk siyasetinde perde gerisinde etkin durumda olan MİT eski Müsteşarı Şenkal Atasagun ile önemli bir iletişimi bulunuyor. Tuncay Özkan, 1998-2005 yıllarında MİT Müsteşarlığı yapan Atasagun’a yakın gazeteciler arasında yer aldı. 

CHP Lideri Kılıçdaroğlu’na gelecek olursak! 2010’dan bu yana CHP genel başkanı olan Kılıçdaroğlu CHP lideri olarak girdiği seçimlerde (2011, 2015, 2018 ve 2023 TBMM seçimleri) CHP’ye güçlü bir oy kazandıramadı. Kılıçdaroğlu liderliğindeki CHP, 2014 ve 2018 yılında yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de bir başarı elde edemedi. CHP’nin Kılıçdaroğlu liderliğinde başarı gösterdiği tek seçim 2019’da yapılan yerel yönetimler seçimi oldu. CHP, 2019 yerel seçimlerinde İstanbul ve Ankara Büyükşehir belediye başkanlıklarını kazandı. Ancak bu başarıda HDP’nin desteğini unutmamak gerekiyor.  

CHP’de Kılıçdaroğlu’nun liderliği bırakması yönünde güçlü baskı var. Kılıçdaroğlu’nun kamouyundan ve parti içinden gelebilecek bu siyasi baskıyı göğüslemesi mümkün. Zira CHP’de Kılıçdaroğlu’nu destekleyen güçlü bir Alevi- Kemalist ekip bulunuyor. Alevi-Kemalist ekip özellikle Kılıçdaroğlu’nun 2010 yılında CHP lideri olmasından sonra hem milletvekilleri, hem delege hem de CHP il örgütlerinde önemli görevlere geldiler. CHP’nin Alevi kökenli isimlerinden Ali Öztunç, Veli Ağbaba, Onursal Adıgüzel, Ali Haydar Hakverdi, Gürsel Erol, Servet Ünsal, Nihat Yeşil ve Gamze İlgezdi gibi isimler Kılıçdaroğlu’nun siyaseti bırakmasını istemez. 

CHP’de genel başkanı belirleyen 1200 kurultay delegesinin ağırlığını merkez sol Kemalist yapı oluşturuyor. 1200 delege içinde Alevi kimliğine sahip en az 400 delege bulunuyor ve bu Alevi delegelerin Kılıçdaroğlu’nun karşısına geçmesi oldukça zor. Bu nedenle CHP’nin karşısına her kim çıkarsa çıksın tüm bu gerçeklere göre hareket etmesi gerekiyor. CHP içinden yeni bir parti çıkar mı? Sol siyaset bu konuda hep doğurgan oldu. CHP’den BHP, SHP’den CHP çıktı. CHP’den yeni bir sol parti çıkması mümkün. Ancak böyle bir bölünme yaşanacaksa bile bunu Mart 2024 seçimleri öncesi beklemek gerçekçi olmaz. Belki de bunlara gerek olmaz 13 yıldır hiçbir seçim kazanamayan Kılıçdaroğlu, değişimin önünü bizzat kendisi açar. Kim bilir?