Seçim tarihinin 22 Temmuz olarak belirlenmesinden sonra siyasi partiler vakit kaybetmeden çalışmalarına başladı. Yüklü harcamalar gerektiren seçim kampanyaları şüphesiz bazı sektörlerin canlanmasına sebep olacak. Reklâm, matbaa, otelcilik, taşıma, bayrak, telefon, akaryakıt sektörleri seçim sürecinde hareketlenen sektörlerin başında geliyor. Hazırlıklar için AKP 50 milyon YTL, CHP 80 milyon YTL, DYP ise 40 milyon YTL bütçe ayırdığını duyurdu. Bu paralar miting alanlarının kurulmasına, bayrak ve broşürlere, billboardlara, rozetlere ve daha birçok promosyon ürününe harcanacak. AK Parti 50, CHP ise 60 ilde miting yapmayı hedefliyor. Kırk güne sığacak bu mitingler, hızlı ve seri bir reklâm tanıtım planlaması yapılmasını da gerektiriyor. Partiler yapacakları harcamalar için devletin hazinesinden aldıkları yardımları kullanacak. AKP, Hazine yardımının yüzde 30’unu teşkilatlara göndereceğini açıklarken CHP yardımın tamamını seçim çalışmalarında kullanacak. Ancak milletvekili adayları için böyle bir yardım söz konusu değil. Onların harcamaları daha adayların belirlenmesi aşamasında başladı. Siyasi partiler aday adaylarından 500 YTL ile 2 bin YTL arasında değişen ücretler talep etti. Listelerde yer bulamayanlar “Başka sefere” derken aday olmayı başaranların bir sonraki adımı kesenin ağzını açmak. HER 100 KM İÇİN BİN 200 YTL MASRAF Milletvekili adayının öncelikli masrafları arasında el ilanı hazırlatma, poster bastırma, bayrak diktirme, yaka rozeti hazırlatma gibi hazırlıklar geliyor. Kartvizit dağıtımı işin olmazsa olmazlarından. Afiş ve kartvizit masrafı aday olunan yerin büyüklüğüne göre 5 bin YTL’den başlayıp 20 bin YTL’ye kadar çıkabiliyor. Bunun yanında adayın sürekli gezmesi gerekiyor. Günde ortalama 100 kilometre yol alan bir aracın asgari ücretli şoförü ile maliyeti bin 200 YTL civarı. Tabii araç adayın kendisine aitse. Otomobil kiralamak ayda bin 500, minibüs kiralamak ise 2 bin YTL’lik bir gider kalemi oluşturuyor. Adayın aracını ‘giydirmek’ istemesi halinde metrekaresine 35 dolar ödemesi gerekiyor. Dolaşılan yerlere eli boş girmek olmayacağından promosyon amaçlı hazırlanacak kalem, çakmak, anahtarlık türü hediyeliklerin bedeli ürün kalitesine göre 2 bin YTL’den başlıyor. Üst sınır ise neredeyse yok. Zira promosyon ürünlerinin yelpazesi çok geniş. Tanıtım amaçlı MP3 çalarlar, taşınabilir bellekler bile hazırlanıyor. Özellikle büyük şehirlerde bir irtibat bürosunun bulunması hayli mühim. Bunun da maliyeti semte göre 400 ila bin YTL arası kira demek. Tabii sürekli büroda bulunacak en az asgari ücretli bir de sekreter gerekiyor. SEÇMENE ULAŞMAK ASIL HEDEF Seçim kampanyalarının öncelikli hedefi olabildiğince fazla kişiye ulaşabilmek. Bunun en etkili yollarından biri de itina ile yerleştirilmiş billboardlar. Türkiye genelinde 60 bin dolayında billboard bulunuyor. Kullanılan malzemenin niteliğine göre fiyat değişiyor. Standart bir billboard 35-40 YTL iken ışık geçiren baskı tekniği kullanıldığında maliyeti 100-150 YTL’ye ulaşıyor. Folyo ve kâğıt üzerine ışıklı bilboardların metrekaresi 25 dolar, kağıt baskıların ise metrekaresi 15 dolar. Gelişen teknoloji ile interaktif tanıtımlar da öne çıkıyor. Kısa mesaj yoluyla seçmene ulaşmak hem kolay, hem etkili. Bunun için GSM şirketleri toplu SMS kampanyaları yapıyor. İnternet sitelerine verilen reklâmların yanında adayların kendilerine ait web adresleri hazırlatmaları da etkili oluyor. Bunun maliyeti ise sitenin içeriğine göre 500 YTL ile 2-3 bin YTL arası. Bütün bu detaylı ve pahalı işlerin gelişigüzel yapılması pek mantıklı değil elbette. Tanıtımların profesyonel destekle yapılması oldukça faydalı olacağından reklam ve danışmanlık şirketlerinin yardımı gerekiyor. Bunun da bedeli hizmetin içeriğine göre 5-10 bin YTL arasında değişiyor. Harcamalar bunlarla da sınırlı değil. Binlerce seçmene verilen onlarca davet, salon kiraları, yemek paraları, ısmarlanan çaylar, kahveler... Yaz dönemi seçimlerinin en önemli sıkıntısı ise düğünler ve takı masrafları. Seçim bölgesindeki hatırlı kişilerin düğünleri, gelin ya da damada takılan mücevherler, memleket yönetiminde rol alabilme adına yapılan fedakârlıkları ıstıraba dönüştürebilir. Tabii seçimlerin sonucunda kazanmak da var kaybetmek de. Ancak bu süreçte hiç değilse seçime kadar kazancı garanti olan sektörler bu ara halinden gayet memnun. Bayrak, reklâm, promosyon sektörü temsilcilerinin en büyük korkusu, kaybeden adayların seçim sonrasına kalacak borçları. Çünkü, borçlar ödenmeyince miting meydanlarından sonra mahkeme salonları gözüküyor. Önder Günay (Günay Bayrak Sahibi): PARTİ BAYRAKLARINDAN ÇOK ALBAYRAK SATILIYOR Cumhuriyet mitinglerinde büyük rağbet gören Türk bayrağına seçim sürecinde de ilgi fazla olacak gibi. Türkiye’nin önde gelen bayrak üreticilerinden Günay Bayrak’ın yöneticisi Önder Günay, siyasi partilerin bu seçimde bayrağa yoğun ilgi göstermelerini beklediklerini söyledi. CHP ve MHP’nin seçim için kendilerine birer milyon adet bayrak sipariş ettiğini kaydetti. Mesut Kara (Mert Promosyon yetkilisi): OKUYANA KALEM, TİRYAKİYE ÇAKMAK Mert Promosyon’dan Mesut Kara, klasik promosyon ürünlerinin yanında teknolojik ürünlere de yer verdiklerini belirtiyor. Milletvekili adaylarının en büyük ilgisi ise tükenmez kalem ve çakmağa. Okuyana da, kahve sohbetlerindeki tiryakilere de acil çözüm var yani. Sinan Yavuz (SmArt Reklamcılık Sahibi): ARAÇLAR SEÇİM RENGİNE BÜRÜNECEK Smart Reklamcılık’tan Sinan Yavuz’a göre bu seçimlerde araç giydirmeye talep artacak. Bir seçim otobüsü 3 bin YTL’ye giydiriliyor. Ancak vekillerden bu masrafı göze alan çok değil. Küçük otomobil ve minibüsler ise yoğun şekilde tercih ediliyor. AKSİYON