İZMİR (CİHAN)- İzmir'in Gaziemir ilçesinde bulunan, radyoaktif atıkların gömülü olduğu eski kurşun fabrikasında önemli bir gelişme yaşandı. Temizleme çalışmaları için İzmir Valiliği tarafından verilen, "Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu gerekli değildir" kararıyla ilgili, İzmir 2. İdare Mahkemesi yürütmenin durdurulması kararını verdi. Valilik kararının hukuka uygun olmadığını belirten mahkeme, radyoaktivite bulaşmış atıkların ayrıştırılmasının insan ve çevre sağlığı açısından tehlike doğuracak nitelikte olduğu gerekçesiyle yürütmeyi durdurdu.

Fabrikada 2012 yılında radyoaktif atık depolandığı ortaya çıkmıştı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, sahiplerine 5.7 milyon TL ceza kesti. Fabrika alanındaki atıkların temizlenmesi için özel bir firma, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) gözetiminde temizlik çalışmalarına başladı.

VALİLİKTEN 'ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR' KARARI

İzmir Valiliği, uzmanların çalışmaların usulüne uygun olmadığı uyarılarına rağmen temizlik için, "ÇED raporu gerekli değildir" kararı verdi. Bunun üzerine eski fabrikanın çevresinde oturan mahalle sekinleri, Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP) ile Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi, bu kararın yürütmesinin durdurulması ve iptali için dava açtı. İzmir 2. İdare Mahkemesi, 13 Mart 2015'te verdiği kararla "ÇED raporu gerekli değildir" kararını, uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceği için yürütmesini durdurdu. Mahkeme, kurşun fabrikasına ait sahada radyoaktivite bulaşmış ve diğer tehlikeli atıkların fiziki yöntemlerle ayıklanması projesinin, ÇED Uygulanacak Projeler Listesi'nin 3. madde (d) bendindeki, "Yalnız radyoaktif atıkların nihai bertarafı işlemi" kapsamında olduğundan ÇED raporu gerektirdiğine dikkat çekti.

AV. CANGI: ÇED SÜRECİ BAŞLATILMALIDIR

Davanın avukatı Arif Ali Cangı, dava açan Aydın ve Emrez mahalleleri sakinleri, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi İzmir İl Yürütme Kurulu üyeleri ile EGEÇEP Yürütme Kurulu üyeleri, fabrika alanını çeviren dikenli tellerin önünde basın açıklaması yaptı. Av. Cangı, "Çevre sağlığı ve canlı yaşamını umursamayan İzmir Valiliği kararının iptali için açtığımız davayı kazandık. Fabrikadaki atıkların ticareti, Türkiye'nin iç hukuk mevzuatı ve taraf olduğu uluslararası sözleşmelere göre yasak. Bu nedenle oluşacak zararın karşılanmasından, Türkiye Cumhuriyeti Devleti sorumlu. Mahkeme kararından sonra nükleer ve tehlikeli atıkların bertarafı için derhal ÇED süreci başlatılmalıdır. Bilimadamları, mahalle halkı ve İzmirliler, bilimsel incelemelere ve değerlendirmelere katılmalıdır. Atıklar, çevre ve toplum sağlığını etkilemeyecek bilimsel yol ve yöntemlerle bir an önce bertaraf edilmelidir. Çevre sakinleri sağlık taramasından geçirilmeli, tespitler yapıldıktan sonra tedavileri gerçekleştirilmeli, oluşan zarar tazmin edilmelidir. Atıkların nereden, hangi yolla getirildiği kamuoyuna açıklanmalı, sorumlu kamu görevlileri hakkında disiplin soruşturması, ceza soruşturması için izin verilmelidir." dedi. Basın açıklamasına katılan mahalle sakini kadınlar da sağlıklarının tehlike altında olduğunu, geçmişte bazı yakınlarını kanserden kaybettiklerini, çocuklarının engelli doğduğunu ileri sürdü. Fabrika alanındaki atıkların bir an önce temizlenmesini, kendilerinin sağlığıyla ilgili de önlemler alınmasını istediler. CİHAN