Türkiye, darbe girişimleriyle 'en üst' düzeyde yüzleşmeye başladı. Hukuk tarihimizde ilk kez üç eski kuvvet komutanı 'darbeye teşebbüs' suçlaması ve 'şüpheli' sıfatıyla sivil savcılar tarafından saatlerce sorgulandı. Savcılar, 2004 yılında 'Sarıkız' darbe planını yapmakla suçlanan emekli orgeneraller Aytaç Yalman, İbrahim Fırtına ile Özden Örnek'e ayrı ayrı sordu: “Darbe yapmak için ellerinizi üst üste koyup yemin ettiniz mi?” Bir gazetenin haberine göre de, Şener Eruygur'un hazırladığı öne sürülen 'Eldiven' adlı darbe planı soruldu. Yine iddiaya göre komutanlar, 'Böyle bir plan hazırlandığı doğrudur. Eruygur bunları slaytlarla anlattı. Ama bunu kabul etmedik. Eğer bu planı kabul etseydik, Türkiye'de darbe olurdu' yanıtını verdi. 3 ismin de haklarındaki darbe iddialarını ise reddettikleri öğrenildi. Örnek'e darbe planlarının dışında yaklaşık 90 soru yöneltildi. Örnek'in kendisine atfedilen 'Darbe Günlükleri'ni yazdığı suçlamasını kabul etmediği belirtildi. Üç emekli komutan, 10 saatlik savcılık sorgusunun ardından serbest bırakıldı. Ancak hazırlanacak yeni iddianameye göre haklarında dava açılabileceği öğrenildi. (Akşam) Türk yargı tarihinde dün bir ilk yaşandı ve üç eski kuvvet komutanı darbe teşebbüsü suçundan sivil savcılığın önüne çıktı. Eski Deniz Kuvvetleri Komutanı Özden Örnek, eski Kara Kuvvetleri Komutanı Aytaç Yalman ve eski Hava Kuvvetleri Komutanı H.İbrahim Fırtına, 2003-2004'te darbe planlamak suçlamasıyla sorgulandı. "Sarıkız, Ayışığı, Yakamoz ve Eldiven" kod adlı darbe planlarında isimleri geçen emekli kuvvet komutanları, darbe soruşturması kapsamında 'şüpheli' sıfatıyla ifade verdi. Üç eski komutan, daha sonra serbest bırakıldı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcı Vekili Turan Çolakkadı, üç isimle ilgili soruşturmanın sürdüğünü açıkladı. Ergenekon soruşturmasının yürütüldüğü İstanbul Cumhuriyet Savcılığı'nda tarihi bir gün yaşandı. Türkiye'de ilk kez 3 eski Kuvvet Komutanı, Org.neraller Aytaç Yalman, İbrahim Fırtına ve Oramiral Özden Örnek, darbeye teşebbüs suçlamasıyla sivil savcılara ifade verdi. Ergenekon savcıları 3 emekli paşaya 'Darbe Günlükleri'nde geçen ve Orgeneral Şener Eruygur'un başını çektiği 'Sarıkız', 'Ayışığı', 'Yakamoz' ve 'Eldiven' kod adlı darbe planlarıyla ilgili sorular yöneltti. Soruların en dikkat çekeni ise şu oldu: “Sarıkız darbe planından önce AK Parti hükümetine karşı birlikte hareket etmek için ellerinizi üst üste koyarak darbe yemini ettiniz mi?” KENDİ ARAÇLARIYLA GELDİLER Ergenekon Savcısı Zekeriya Öz'ün yazılı tebligatı üzerine 2004 yılının Kara Kuvvetleri Komutanı Aytaç Yalman ve Hava Kuvvetleri Komutanı İbrahim Fırtına ile Deniz Kuvvetleri Komutanı Özden Örnek, dün saat 09.30'da kendi araçları ve korumalarıyla 5'er dakika arayla Beşiktaş'taki İstanbul Adliyesi'ne geldi. Paşalar, hakim ve savcıların giriş yaptığı kapıdan adliyeye girdi. Savcılar, komutanların sorgulanmasına saat 10.00'da başladı. İfade verme işlemi 11 saat sürdü. AYRI ODALARDA SORGU Ergenekon iddianamesine de giren 'Darbe Günlükleri'nde, 'Sarıkız', 'Ayışığı', 'Yakamoz' ve 'Eldiven' darbe planlarını anlatan Özden Örnek'in ifadesini Başsavcıvekili Turan Çolakkadı, Cumhuriyet Savcıları Zekeriya Öz ve Fikret Seçen aldı. İbrahim Fırtına'yı Murat Yönder sorguladı. Savcı Ercan Şafak ise Aytaç Yalman'ın ifadesini aldı. Paşaların sorgusu ayrı ayrı odalarda yapıldı. İlgili genelge gereği sorgulamalara İstanbul Cumhuriyet Başsavcıvekili Turan Çolakkadı ile özel yetkiyle görevlendirdiği savcı Olcay Seçkin de katıldı. BİRLİKTE Mİ HAREKET ETTİNİZ? Ergenekon savcıları sorguda, emekli paşalara, darbe planlarıyla ilgili sorular yöneltti. Savcıların emekli paşalara “Darbe günlüklerinde anlatılan, Sarıkız kod adlı darbe planının önce ellerinizi üst üste koyup AK Parti hükümetine karşı birlikte hareket etmek için darbe yemini edip ettiniz mi” diye sorduğu öğrenildi. Örnek günlüklerde, Sarıkız darbe planından önce Yalman ve Fırtına ile bir araya geldiklerini, AK Parti hükümetine karşı yapılacaklarını konuştuktan sonra ellerini üst üste koyarak yemin ettikleri anlatıyordu. ÖZKÖK'ÜN İFADESİ SORULDU Dönemin Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök'ün, “Darbe planından haberim oldu, Şener Paşa'yı uyardım” şeklindeki ifadesini delil olarak Yalman, Fırtına ve Örnek'in önüne koyan savcıların “Sizin de darbe planında haberiniz oldu mu, darbe planlarının hangisinde yer aldınız?” şeklinde sorular sorduğu belirtildi. Örnek'in ise mahkeme kararıyla kendisine ait olduğu anlaşılan 'Darbe Günlükleri'yle ilgili soruları “Ben yazmadım” diyerek cevapladığı ileri sürüldü. İfade verme saat 21.00 sıralarında sona erdi ve paşalar serbest bırakıldı. Orgeneral Fırtına'nın avukatı Hasan Fehmi Demir, gazetecilerin soruları üzerine, üç paşanın da “şüpheli” sıfatıyla ifade verdiğini söyledi. Sorgulamaya katılan Başsavcıvekili Turan Çolakkadı da, generallerle sohbet ettiği iddialarını yalanlayarak, suçlamaları soran gazetecilere, “Bu, soruşturma sonunda tam olarak anlaşılır. Esası, bildiğiniz günlüklerle ilgili sorgulamaydı. Başka sorularımız var. Bunun dışında ifadenin içeriğine giremeyiz, o kısmı gizli” dedi. Paşa genelgesi 2. kez uygulandı Adalet Bakanlığı'nın eski Kuvvet Komutanları'nın sorgulanmasıyla ilgili 2006'da yayınladığı genelge emekli 3 paşanın sorgusunda ikinci kez uygulandı. Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü'nün hazırladığı ve dönemin Adalet Bakanı Cemil Çiçek imzasıyla 1 Ocak 2006'da Başsavcılıklar'a gönderilen genelgeye göre, eski kuvvet komutanlarının soruşturmaları başsavcı ya da başsavcıvekili tarafından yapılabiliyor. Komutanları polis de sorgulayamıyor. Genelge gereği emekli Orgeneraller İbrahim Fırtına, Aytaç Yalman ile emekli Oramiral Özden Örnek'in dünkü sorgusuna İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Aykut Cengiz Engin'in görevlendirdiği Özel Başsavcıvekilleri Turan Çolakkadı ve Savcı Olcay Seçkin nezaret etti. Genelge daha önce Ergenekon kapsamında tutuklanan Şener Eruygur'un sorgusunda uygulanmıştı. İlk darbe sorgusu yarbaya yapılmıştı Eski kuvvet komutanları, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde 'darbe teşebbüsü'yle sivil savcılar tarafından sorgulanan en üst düzey rütbeli subaylar oldu. Türkiye'de darbe teşebbüsü suçundan ilk yargılama Adnan Menderes döneminde gerçekleşti. 1957'de Kurmay Binbaşı Samet Kuşçu TSK'da darbe yapma hazırlığı içinde olan arkadaşlarını Demokrat Parti yetkililerine ihbar etti. Konu askeri mahkemeye intikal etti. Darbeciler beraat ederken, ihbarı yapan Samet Kuşçu mahkum oldu. Darbe planladığı iddia edilenler yerine onları ihbar eden subayın mahkum edildiği yargılamada ilk kez Yarbay düzeyinde Faruk Güventürk hakim karşısına çıktı. Ergenekon soruşturmasında da eski Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Şener Eruygur ile emekli Orgeneral Hurşit Tolon tutuklu yargılanıyor. Eruygur ve Tolon, rütbeleri orgeneral olsa da TSK'daki hiyerarşide Kara, Hava ve Deniz Kuvvetleri Komutanları'ndan sonra geliyor. Özden Örnek'e 'Sarıkız' sorusu Ergenekon savcıları eski kuvvet komutanlarına ağırlıklı olarak Özden Örnek'e ait olduğu polis kriminal laboratuarının incelemesiyle kesinleşen günlüklerdeki darbe planlarıyla ilgili sorular yöneltti. Savcı Zekeriya Öz'ün, Özden Örnek'e “Sarıkız' kod adlı darbe planını siz mi yazdınız?” diye sorduğu öğrenildi. İşte savcıların paşalara yönelttiği sorular: # 'Ayışığı', 'Sarıkız', 'Yakamoz' ve 'Eldiven' adlı darbe planlarından haberiniz var mı? Varsa, bu darbe planlarının hazırlanmasında görev aldınız mı? # Ergenekon'da yargılanan emekli Orgeneral Şener Eruygur'un Jandarma Genel Komutanlığı olduğu dönemde kurduğu tespit edilen 'Cumhuriyetçi Çalışma Grubu'ndan haberiniz var mı? # 'Cumhuriyetçi Çalışma Grubu' içinde görev aldınız mı? # Emekli Oramiral Özden Örnek'e ait olduğu tespit edilen günlüklerde anlatılan hükümete muhtıra verilmesinin istendiği Genelkurmay Başkanlığı'ndaki toplantıya katıldınız mı? # Özden Örnek'in günlüklerinde yer alan 'hükümetin devrilmesi', 'muhtıra verilmesi' gibi konuşmalar yaptınız mı? # Dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök'ün Genelkurmay istifaya zorlanmasını istediniz mi? # Rektörlere eylem çağrısında bulundunuz mu? # Ergenekon sanıklarından emekli Orgeneral Şener Eruygur ve Hurşit Tolon ile bağlantınız nedir? Eruygur'un planladığı darbe teşebbüsleri içinde yeraldınız mı? # (Özden Örnek'e) 2004 yılı kuvvet komutanları tarafından hazırlandığı tespit edilen 'Sarıkız' adlı darbe planının metnini siz mi yazdınız? Emekli Orgeneral Şener Eruygur'da ele geçirilen söz konusu planla ilgili sunumları siz mi hazırladınız? Balkonda soğuk 'fırtına' Öğle yemeğinin ardından Adliye'nin balkonuna kahve içmek için çıkan Özden Örnek ile İbrahim Fırtına arasında soğuk rüzgarlar esti. Eski paşaların birbirleriyle konuşmaktan kaçındığı gözlendi. Özden Örnek, sırtına dokunan İbrahim Fırtına'ya cevap bile vermedi. Sorguya yazılı tebligatla çağrıldılar 1 Aralık 2009: Savcılık tarafından emekli kuvvet komutanları Örnek, Yalman ve Fırtına'ya "şüpheli" olarak ifadelerinin alınması için yazılı tebligat çıkarıldı. 3 Aralık 2009: İstanbul Cumhuriyet Başsavcı Vekili Turan Çolakkadı, yazılı bir açıklama yaparak emekli kuvvet komutanlarının hafta sonu ifadeye gelmeyeceğini duyurdu. 4 Aralık 2009: Darbe soruşturmasını yürüten savcılar, yazılı tebligatın çıkarıldığını doğruladı. 5 Aralık 2009: Eski kuvvet komutanları Beşiktaş'taki İstanbul Adliyesi'ne geldi. Dakika dakika tarihî sorgu 09.30 İlk olarak eski Kara Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral Aytaç Yalman, Genelkurmay Başkanlığı'nın kendisine tahsis ettiği arabayla adliyeye giriş yaptı. 09.35 Eski Hava Kuvvetleri Komutanı emekli Org. İbrahim Fırtına, avukatının siyah Mercedes cipiyle geldi ve hakim ve savcıların kullandığı kapıdan içeri girdi. 09.40 Eski Deniz Kuvvetleri Komutanı emekli Oramiral Özden Örnek, Genelkurmay Başkanlığı'nın kendisine tahsis ettiği arabayla adliyeye geldi. 10.00 Adliye binasının beşinci katında savcıların odasında kuvvet komutanlarının savcılık sorgusu başladı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcı Vekili Turan Çolakkadı da sorgularına nezaret etti. 12.30 Savcılık sorgusuna ara verildi. Kuvvet komutanları öğle yemeği için adliyenin yemekhanesinde hâkim ve savcıların kullandığı bölüme geçti. Daha sonra adliyenin balkonuna çıkan komutanlardan İbrahim Fırtına'nın kahve içtiği görüldü. 13.00 Kuvvet komutanlarının sorgusu tekrar başladı. 19.50 Sorguları tamamlanan kuvvet komutanları Yalman, Fırtına ve Örnek, serbest bırakıldı. KİM NE DEDİ? Deniz Baykal (CHP Genel Başkanı): Türkiye'de herkes yargıya hesap vermek zorunda. Hiç kimse özel bir himaye altında tutulamaz. Oral Çalışlar (Radikal Gazetesi Yazarı): Farklı bir sürece girildi. Türkiye, hep yaralı bir demokrasi temsilcisi olarak anıldı. Artık hukuk işliyor. Yiğit Bulut (Habertürk Yayın Yönetmeni): Darbe yapanların sorgulanamadığı dönemden darbeye teşebbüsün sorgulandığı döneme geldik. Sedat Laçiner (USAK Başkanı): Suçu kimin işlediğinin önemi yok. Bir an önce yargılanmalılar. Çürük elmalar temizlenmelidir. Cüneyt Ülsever (Hürriyet Yazarı): Gelişmeyi çok hayırlı görüyorum. Merak ettiğim, darbe yapanların ne gibi bir muameleye tabi tutulacağıdır. Prof. Eser Karakaş (Öğretim üyesi): Cuntaya karışanlar muhakkak cezalandırılmalıdır. Bunların ayıklanması TSK için gereklidir.