Tüpraş’ın yüzde 51 hissesinin 4,14 milyar dolara Koç Grubu’na satılmasının ardından gözler, Türkiye’nin altıncı büyük sanayi kuruluşu Erdemir’e çevrildi. Rafineri devinin beklenenin çok üstünde alıcı bulması, Erdemir’in de yüksek fiyata gideceği beklentisini doğurdu. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı yetkilileri, son özelleştirmeyle Erdemir’in değerinin en az iki katına çıktığı görüşünde. Bu rakamın 4-5 milyar dolar seviyesinde olduğu tahmin ediliyor. Yetkililere göre, “Türk Telekom, Tüpraş veya Erdemir’den birini mutlaka alacağız.” açıklaması yapan Oyak’ın gücünü demir çelik devine bıraktığı yaklaşımı da Erdemir’in değerini artıran önemli bir faktör. Türkiye; 1980’li yılların başından itibaren sürekli tartışılmasına rağmen hayata geçirilemeyen özelleştirmede bu yıl büyük mesafeler aldı. Atatürk Hava Limanı’nın 15 yıllık işletme haklarının TAV’a 3 milyar dolara verilmesinin ardından, Oger ve Telecom Italia ortak girişimi Türk Telekom için 6,55 milyar doları gözden çıkardı. Bütün bu özelleştirmelerde gerçekleşen fiyatların beklenenin üzerinde olduğuna dikkat çeken ekonomi çevreleri, aynı durumun Erdemir’in satışında da yaşanacağını düşünüyor. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından satışa çıkarılan Erdemir’deki yüzde 49,2 kamu payının blok satışı için başvurular 26 Eylül’de sona eriyor. Tüpraş için 4 milyar dolar veren Oyak Grubu’nun Erdemir ihalesinde de öne çıkması bekleniyor. Türkiye’nin dördüncü büyük kuruluşu Oyak Renault, hammaddenin önemli bir kısmını Erdemir’den karşılıyor. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği önderliğinde kurulan Ereğli Ortak Girişim Grubu da ihalede öne çıkacak ikinci yerli grup olarak gösteriliyor. Arcelor, Mittal gibi yabancı çelik devlerinin de Erdemir ihalesinde etkili olması bekleniyor. Ağırlıklı olarak beyaz eşya ve otomobil sektörüne yönelik yassı çelik üretimi yapan Erdemir, üretiminin önemli bölümünü iç pazara satıyor. Grup şirketlerini; Erdemir, İsdemir, Erdemir-Maden, Erdemir-Lojistik, Erdemir-Romanya, EÇSM, Erenco, Erdemir-Gaz, Çelbor ve Yarımca Porselen oluşturuyor. Özelleştirme İdaresi yetkilileri, Oyak’ın Tüpraş’ı almayarak bütün gücünü Erdemir’e bıraktığını, bunun da fiyatı artıracağını kaydediyor. Oyak’ın Tüpraş’ta 4 milyar doları gözden çıkardığını belirten yetkililere göre bu para Erdemir’in fiyatını beklentilerin üzerine çıkaracak. Telaffuz edilen rakam ise Tüpraş özelleştirmesinde yakalanan hızla birlikte 4-5 milyar dolar. Erdemir’in grup olarak kurulum değerinin en az 12 milyar dolar olduğunu ifade eden yetkililer bunun yanında bir de marka değerinin olduğunu ifade ediyor. Oyak yetkilileri daha önce yaptığı açıklamalarda, satışa çıkarılan Türk Telekom, Tüpraş ya da Erdemir’den birisini mutlaka alacaklarını açıklamıştı. Ancak ilk iki kuruma sahip olamayan grubun, demir çelik devi için yükleneceği belirtiliyor. Erdemir Yönetim Kurulu Başkanı Recai Berber, Tüpraş’ın iyi bir fiyata satılmasını, ülkede yakalanan istikrar ortamına duyulan güveni göstermesi açısından önemli bir gelişme olarak nitelendiriyor. “Tüpraş ve Erdemir farklı sektörlerde faaliyet gösteren iki şirket. Dolayısı ile iki şirket arasında bire bir ilişki kurulamaz.” diyen Berber, ancak ülkede yakalanan istikrara duyulan güvenin devamının Erdemir’in satışını da olumlu etkileyeceğini kaydediyor. Erdemir Genel Müdürü Fadıl Demirel ise “Konuşulan bazı rakamlar çok komik. Fabrika hak ettiği değere satılmalıdır. Tüpraş’ın özelleştirmesindeki rakamı görenler, sanırım Erdemir’in rakamını da anlayacaklardır. Çok iyi bir rakama satışın gerçekleşeceğine inanıyorum.” dedi. Erdemir’deki kamu payı için Tüpraş ihalesine kadar 2 milyar dolar değer biçiliyordu. Türkiye’nin önde gelen demir-çelik şirketlerinden Ekinciler Holding’in Yönetim Kurulu Başkanı Namık Ekinci de Erdemir’in 4 milyar doların üzerinde bir fiyatla satılabileceğini düşünüyor. Erdemir gibi bir dünya devinin özelleştirilmesinde yerli-yabancı ayırımı yapmayı uygun görmediğini belirten Ekinci, alacak şirketin yeni yatırım yaparak verimliliği öne çıkarması ve istihdam oluşturması halinde yerli-yabancı ayrımının fazla önemli olmayacağına vurgu yaptı. Rusya Federasyonu İstanbul Başkonsolosluğu Ticaret Ataşesi Viktor İlskiy de Erdemir’in fiyatının 4 milyar dolara kadar çıkabileceğini tahmin ediyor. İlskiy, Rusların, Türk şirketleriyle konsorsiyum oluşturabileceğini belirtiyor. Öte yandan Tüpraş ihalesinde verilen teklifin şirketin ihale öncesindeki piyasa değerine göre yüzde 81 primli olması, özelleştirme sürecinde son teklif verme tarihi yaklaşan Erdemir’e yönelik beklentileri güçlendirdi ve Erdemir hisseleri yüzde 6’ya yakın primle kapandı. Tüpraş’ta kâr satışları devam ederken, Borsa endeksi günü yüzde 0,28 artış sonrası 32 bin 632 puandan tamamladı. Yıllık cirosu 3,2 milyar dolar Erdemir, yıllık 5 milyon ton üretim kapasitesi ile Avrupa’da 8’inci sırada yer alıyor. Ağırlıklı olarak beyaz eşya ve otomobil sektörüne yassı çelik üretimi yapan şirket, üretiminin önemli bölümünü iç pazara satıyor. Yıllık cirosu 3,2 milyar dolara yaklaşan Erdemir’in 6 aylık net kârı 223 milyon dolar oldu. Özelleştirme geliri 20 milyar dolara koşuyor Türk Telekom ve Tüpraş gibi büyük özelleştirmelerin art arda gerçekleştirilmesiyle birlikte, özelleştirmede bu yıl ‘rekor üzerine rekor' kırılırken, özelleştirme rakamı 20 milyar dolara gidiyor. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından bu yıl gerçekleştirilen özelleştirmelerin tutarı 13 milyar 894 milyon doları geçerken, Atatürk Hava Limanı ihalesi ile birlikte özelleştirme toplamı, şimdiden 16,9 milyar dolara ulaştı. Verilere göre yılbaşından bu yana ‘satış veya devri' tamamlanan kuruluşların özelleştirme tutarı, 1 milyar 348 milyon doları buldu. Bunlar içinde Ataköy Turizm, Otelcilik ve Marina, Eti Alüminyum'un satışı, Kıbrıs Türk Hava Yolları'nda hisse satışı ve Petkim'in halka arzı gibi özelleştirmeler yer alıyor. İhalesi yapılan, ancak devri henüz gerçekleşmeyen ihaleler ise 12 milyar 546 milyon dolara ulaştı. Bunların başında Türk Telekom ve Tüpraş geliyor. Tekel'e ait ikiz kuleler ile araç muayene istasyonları ve Mersin Limanı da devir için sırada bekliyor. Bunun yanında, Ulaştırma Bakanlığı'nca gerçekleştirilen ve 3 milyar doları bulan Atatürk Hava Limanı Terminal İşletmesi'nin 15 yıllığına kiraya verilmesi ile birlikte, bu yıl yapılan özelleştirmelerin tutarı 16 milyar 894 milyon doları buluyor. Özelleştirmeden elde edilen gelir, Hazine'ye ‘gelir' kaydedilerek, borç azaltımında kullanılıyor. Bu arada IMF heyeti, Özelleştirme İdaresi Başkanı Metin Kilci’yi, Tüpraş ihalesi sebebiyle tebrik etti.

2005 rekor yılı
Kurum Adı	Özelleştirme Tutarı (Milyon dolar)
Türk Telekom	6.550
Tüpraş	4.140
Atatürk Hava Limanı	3.000
Mersin Limanı	755
Araç muayene ist.	613,5
Tüpraş*	453,9
Eti Alüminyum	305
Petkim*	273,7
İstanbul Hilton	255,5
Tekel İkiz Kule	100
İskenderun Limanı	80
Diğerleri	367,4
Toplam	16.894
(*) Halka arz yöntemi ile hisse satışı.

Ahmet Zorlu: Tüpraş Koç Grubu’na hayırlı olsun, Erdemir’e hazırlanıyoruz Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zorlu, Tüpraş ihalesini kazanan Koç Grubu’na ‘hayırlı olsun’ dileğinde bulundu. Geçen yıl yapılan ve iptal edilen Tüpraş ihalesini Zorlu Grubu 1,3 milyar dolara kazanmıştı. Özelleştirme ihalelerinde önemli olanın Türkiye’nin kazanması olduğunu kaydeden Zorlu, fiyatın geçen yıla oranla daha yüksek çıkmasını Türkiye’ye olan güvenle birlikte oluşan alıcı sayısındaki artışa bağladı. Özellikle son bir yıl içerisinde Türkiye’ye olan güvenin artmasıyla birlikte yabancı sermaye girişinde artış meydana geldiğini ifade eden Zorlu, Tüpraş’ı kaybettikten sonra Erdemir özelleştirmesine ciddi olarak hazırlandıklarını söyledi. Zorlu, “Kesemize göre hazırlanıyoruz. Eğer ortaya bizim verebileceğimiz bir fiyat çıkarsa, ihaleyi sonuna kadar götürürüz.” dedi. 13 firma ihale için ön yeterlilik aldı Erdemir’in satışı için 24 Mayıs 2005’te açılan ihale sürecinde 14 Temmuz’da yapılan ön yeterlilik başvuruları, ihale komisyonu tarafından değerlendirildi. 13 grup ve firmaya ön yeterlilik verildi. Türkiye’nin önde gelen gruplarından Sabancı Holding ise ihaleye teklif vermeyeceğini açıkladı. Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı dün Özelleştirme İdaresi Başkanı Metin Kilci’yi ziyaret etti. Sabancı, Koç’un Tüpraş ihalesini kazanmasıyla ilgili olarak ise “Hayırlı olsun.” ifadesini kullandı. Ön yeterlilik alan firma ve gruplar şöyle: Arcelor (Lüksemburg), Azovstal-Metinvest Ortak Girişim Grubu (Ukrayna), Corus (İngiltere), Ereğli Ortak Girişim Grubu, Koç Holding, LebGoK-Oskol Ortak Girişim Grubu (Rusya), Mittal Steel (İngiltere), NLMK-Open Joint Stock Company Novolipetsk Iron and Steel Corp. (Rusya), Nurol-Limak-Özaltın-Alkol Pazarlama Ortak Girişim Grubu, Oyak, Posco (G. Kore), Severstal (Rusya), Zorlu Holding.