2 milyar dolarlık bayram pastası piyasayı canlandırdı Fakir fukaranın dört gözle beklediği Kurban Bayramı, piyasalara da hareketlilik getiriyor. Kurban’da 2 milyonu aşkın küçükbaş ile 250 binden fazla büyükbaş hayvan alıcı bulurken, alışverişlerde çoğunlukla nakit kullanılması piyasaları sıcak para açısından rahatlatıyor. Bunun yanında turizmden konfeksiyona, gıdadan ulaşıma kadar çok sayıda sektör, zincirleme olarak bayramın nimetlerinden faydalanıyor. 2 milyar 700 milyon YTL’nin piyasaya girmesi bekleniyor. 9 güne çıkarılan bayram tatilinin yarıyıl tatiliyle çakışması da yoğunluğu daha da artırdı. Tatil sebebiyle uçaklarda doluluk oranı yüzde 90’ları buldu. Ek otobüs ve tren seferleri düzenleniyor. Yıl boyunca kurbanlık hayvan besleyen üreticiler, kazandığıyla borçlarını kapatıyor. Fiyatların üç yıldır aynı olduğunu ifade eden satıcılar, yurda kaçak sokulan hayvanlardan şikayetçi. Yozgat'tan getirdiği hayvanlarını Ankara İvedik'te çadırda satan Resul Baş, fiyatların bin 500 ile 3 bin YTL arasında değiştiğini belirtiyor. Şu ana kadar dokuz büyükbaş hayvana müşteri bulduğunu ifade eden Baş, satışların bayramın ikinci gününe kadar süreceğini söylüyor. Tek geçim kaynağının besicilik olduğunu dile getiren Mustafa Oğuz da Erzurum'dan getirdiği kurbanlıklarına müşteri arıyor. En son sattığı danayı bin 850 yeni liradan verdiğini aktaran Oğuz, ‘Ne kadar kâr ettiniz?' sorusuna, "Allah bereket versin. Bir şeyler kazandık." cevabını veriyor. Aynı pazarda küçükbaş hayvan satan Abbas Keskin, koyunlara 250 ile 450 yeni lira arasında para istiyor. Pazara bayramdan 15 gün önce geldiklerini ifade eden Keskin, satışların büyük çoğunluğunun son üç günde gerçekleştiğini söylüyor. Ünlülerin boy gösterdiği deri reklamlarıyla gündeme gelen dericiler de bayram için bütün hazırlıklarını tamamladı. İç pazar satışları hızla arttığı için bu yılki Kurban Bayramı'na ayrı bir önem veren dericiler, talebin artmasıyla fiyatların yükseldiğini belirtiyor. Ham deri işiyle uğraşan Semih Kuloğlu, hareketliliği şu sözlerle özetliyor: "İstanbul'un 8 ilçesindeki deri ihalesini aldık. Bundan sonrakiler için rekabet daha da kızışacak." Türkiye Deri Sanayicileri Başkanı Turgut Koşar, bayramın ardından ithal deri alımını 2 ay durdurdukları bilgisini veriyor. Koşar'ın verdiği bilgiye göre, kurban derilerinin ekonomiye sağladığı katkı yaklaşık 50-55 milyon YTL. Deriye bağlı olarak hareketlenen bir diğer sektör de tuz. Derici Semih Kuloğlu, 100 ton tuz siparişi verdiğini, kurbandaki kayatuzu satışlarının yıllık satışların yüzde 60'ına denk geldiğini ifade ediyor. Kurbanlıkları taşıyan kamyoncular da bayramdan en çok pay alan sektörlerin başında geliyor. Niksar Taşıyıcılar Kooperatifi, 150 kamyonla İstanbul, Ankara ve İzmir'e büyük ve küçükbaş hayvan sevkıyatını yetiştirmeye çalışıyor. 15 gün öncesinden başlayan kurbanlık sevkıyatı, besicilerle yapılan yoğun pazarlıklar sonucunda ortalama bin 500 yeni liraya yapılmaya başlandı. Yıllardır kamyonculuk yapan Soner Ülker, "Bayram kendimizi toparlama dönemi oluyor. Kazandığımızla kamyonlarımızı bakımdan geçirebiliyoruz." diyor. Kurban Bayramı tatilinin dokuz gün olması, tatil yörelerindeki otelleri şimdiden doldurdu. Bayramı yurtdışında geçireceklerin sayısının ise 200 bini geçmesi bekleniyor. İç turizmde Akdeniz ile kış turizminin gözde mekanları tercih ediliyor. Bursa-Uludağ, Erzurum-Palandöken, Kayseri-Erciyes ile Bolu-Kartalkaya mevsim itibarıyla en gözde yerler. Bursa Ağaoğlu My Resort Uludağ'ın işletme müdürü Zafer Çetinkaya, işlerinin açılmasını, "Durgun başlayan kış turizmi, Kurban Bayramı ile patlama yapacak gibi. Doluluk oranının birkaç güne kadar yüzde 100'e ulaşmasını bekliyoruz." sözleriyle dile getiriyor. Çetinkaya'nın otellerinde bir kişinin gecelik konaklama ücreti 233-350 YTL arasında. Yılbaşıyla birleşen Kurban Bayramı'nın kış sezonuna denk gelmesi vatandaşın alışveriş yoğunluğunu artırdı. Yılbaşı ikramiyesinin ardından bayram ikramiyesi alan vatandaş giyim firmalarının yüzde 70'lere varan indirimlerini değerlendirince satışlarda yüzde 50'lik artış oldu. Bayram yaklaştıkça işlerin en az üç kat artacağına dikkat çeken Damat Tween’in patronu Süleyman Orakçı, bu yılki bayramın kârlılık açısından diğer bayramlardan daha hareketli geçmesini kış sezonunun gelmesiyle açıklıyor. "Vatandaş bayramlığını aynı zamanda 3 ay giyebilecek." diyen Orakçı, tüketicinin talebine yetişebilmek için bütün mağazalarda ek mesai çalışmasına girdiklerini vurguluyor. Ayakkabıcılar, bayram hareketliliğine yetişebilmek için ek eleman çalıştırıyor. Kış sezonu ayakkabısının bayram vesilesiyle alınması, sektördeki satışları ortalama yüzde 80 artırdı. Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği Başkan Yardımcısı ve Scooter ayakkabılarının sahibi Fikret Şerefattinoğlu, bayramın bereketini "Perakendeciler bayramdan bir ay öncesine siparişlerde bulunuyor. Bizim de işlerimiz 2 katına çıkıyor." sözleriyle özetliyor. Günlük kazancı 5-100 YTL arasında değişen işportacıların satışları da bayram öncesinde katlanarak artıyor. Türkiye'de gayrı resmi verilere göre 3 milyona yakın işportacının bulunduğu dikkate alındığında normal zamanlarda günlük ortalama cirosu 50 YTL olan bir işportacı, bayram öncesinde bu ciroyu en az ikiye katlıyor. Bu durumda işportada bayram öncesinde 150 milyon yeni liralık bir pazar oluşuyor. Kurban Bayramı öncesinde işportacıların sattığı ürünler de değişiyor. Bıçak, mangal, et satırı, şiş, kömür gibi Kurban Bayramı'na özgü ürünler işporta tezgahlarında yerini alıyor. İyi cins kömür 1,5-2, bıçaklar 2-15, şişler 5-10, mangallar ise 5-30 YTL'den alıcı buluyor. Bayram sebebiyle yoğunluk yaşayan sektörlerden biri de çikolata ve şekerleme. Yıllık satışların büyük kısmını iki bayramda yapan firmalar, Kurban Bayramı öncesi çift vardiya çalışıyor. Ülker İştişare Konseyi Üyesi Necdet Buzbaş, yoğunluğun Ramazan Bayramı'na oranla daha düşük kalmakla birlikte normal zamanlardakinin birkaç katı olduğunu anlatıyor. Talebi karşılamak için vagon sayısı artırıldı Yaklaşan Kurban Bayramı sebebiyle artan talebi karşılamak için harekete geçen Devlet Demiryolları ek seferler koydu. Bazı hatlarda ise trenlere vagon eklemesi yapıldı. 7-15 Ocak tarihlerinde İstanbul Haydarpaşa- Ankara arasında karşılıklı olarak saat 12.00'de hareket edecek ilave trenler sefere kondu. 4-17 Ocak arasında Fatih, Boğaziçi, Anadolu, 9 Eylül, Karesi, Meram, Pamukkale, Erzurum ve Doğu Ekspres trenleri ile İzmir, Çukurova, İç Anadolu, 4 Eylül mavi trenlerine karşılıklı olarak her gün 54 vagon ilave edildi. Yetkililer, bayram öncesi bilet satışlarından elde edilen gelirin, normal günlerdekinin birkaç katı olduğunu dile getiriyor. Karayolundaki yoğunluk ise Ankara Şehirlerarası Terminal İşletmesi'ndeki günlük 1 milyon yolcu ile kendini gösteriyor. AŞTİ Başmüdürü Hikmet Alpdündar, okul tatili ve Kurban Bayramı'yla birleşmesi sebebiyle yolcu sayısının 9 günlük süre içinde 2 milyonu geçmesini bekliyor. Alpdündar, terminalde faaliyet gösteren 220 firmanın ek seferlerinin dahi dolduğunu, yeni seferler koyma çalışmalarına girdiklerini söylüyor. Satışı düşen kasaplar kesimde seviniyor Kurban Bayramı'nda kasaplardaki et satışlarında yüzde 40-50 düşüş yaşanıyor. Bayramdan yaklaşık 1 ay önce satışların düşmeye başladığını ifade eden Keçiören Kasabı'nın sahibi Mustafa Acar, bugünlerde ise tamamen durduğunu söylüyor. Durgunluğun yaklaşık iki ay sürdüğünü dile getiren Acar, vatandaşların evindeki eti tüketmeden kasaba gelmediğini anlatıyor. Acar, satışları durma noktasına gelen kasapların, kurban bayramlarında kesimden kazandığını belirtiyor. Kesim tarifesi ise büyükbaşlar için 70-80, küçükbaşlar için ise 25-30 YTL. Tebrik kartı gönderme yüzde 25 indirimli PTT Genel Müdürlüğü, Kurban Bayramı dolayısıyla posta kartı gönderiminde yüzde 25 indirime gitti. Paket ve.koli gönderiminde artık ‘ağırlığa bağlı ücret belirleme' uygulamasına geçilerek, gönderilerde yüzde 17-50 oranında indirim sağlanacak. Daha önce 40 YKr olan posta kartı gönderimi, pul baskılı olarak 30 YKr'ye indirildi. Basın sektörünün talepleri ve yayıncılıkta gelişen yeni standartlar sebebiyle 900 YKr'ye taşınan 250 gramlık basılmış kağıt gönderileri tarifesine, 750 YKr'ye taşınacak 150 gramlık bir dilim daha eklendi. Böylece, özellikle dergi, broşür, kitap, albüm, fotoğraf, plan ve harita gibi gönderilerin daha ucuza taşınmasına imkan sağlandı. Uçaklarda yer kalmadı 150 ek sefer konuluyor Kurban Bayramı'na birkaç gün kala otobüs firmaları, uçak ve trenlerde yüzde 100’e yakın doluluk yaşanıyor. Havayolu şirketlerinin Ankara ve İstanbul'dan Antalya, Bodrum seferlerinde bilet fiyatları 139 YTL'ye kadar yükselmesine rağmen yer kalmadı. Doluluk oranı yüzde 80'e çıkınca şirketler, 150'ye yakın ek sefer düzenleme ve uçak tiplerini büyütme kararı aldı. THY ticari işlerden sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Halil Tokel, düzenleyecekleri 107 ek sefer ile birlikte bayram döneminde toplam 1 milyon 50 bin yolcu taşıyacaklarını belirtiyor. Onur Havayolları Genel Müdürü Şahabettin Bolukçu da yüzde 15 oranında ek sefer koymayı planladığı bilgisini veriyor. ZAMAN